Podatek dochodowy od osób fizycznych

Jedną z zasadniczych kategorii podatków są podatki bezpośrednie, czyli te nakładane bezpośrednio na środki majątkowe lub bieżące dochody podatników. Należy do nich między innymi podatek dochodowy od osób fizycznych, płacony w rozliczeniu rocznym, popularnie i skrótowo nazywany PIT-em. Jest on podatkiem od określonej sumy dochodów (opodatkowana jest kwota wyższa niż ustalona w danym roku na podstawie średnich dochodów społeczeństwa) uzyskiwanych przez osoby fizyczne zamieszkujące na terytorium danego kraju (zasada rezydencji) i uzyskujące dochody tu lub za granicą lub przez osoby zamieszkujące poza granicami danego kraju, ale uzyskujące dochody na jego terytorium (zasada źródła). Aby w przypadku różnicy miejsca zamieszkania i miejsca zarobkowania uniknąć podwójnego opodatkowania obywateli, stosuje się odpowiednie umowy międzynarodowe. Na odpowiednich warunkach osoby pozostające w związku małżeńskim mogą być opodatkowane wspólnie. Dochody z niektórych źródeł, na przykład stypendia, świadczenia socjalne, odszkodowania i niektóre dodatki do rent czy emerytur, nie wliczają się do sumy dochodów, z której rozlicza się podatnik. Od sumy wszystkich dochodów przed rozliczeniem odejmuje się oczywiście koszty ich uzyskania (tutaj również istnieją pewne wyjątki, na przykład zapłacone grzywny czy odszkodowania)